Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
ZIELONY ŚLĄSK, CZYLI LEŚNE PRZYGODY Z NIEMAPĄ
ZIELONY ŚLĄSK, CZYLI LEŚNE PRZYGODY Z NIEMAPĄ
ZIELONY ŚLĄSK, CZYLI LEŚNE PRZYGODY Z NIEMAPĄ
Cieniste buczyny i rezerwaty przyrody czy kilometry ścieżek rowerowych wszystko to na pofałdowanych terenach pokopalnianych. Może to wydawać się niewiarygodne, ale mieszkańcy górnośląskich aglomeracji mają las na wyciągnięcie ręki. Do wycieczek po niezwykłych miejscach idealnych, by rodzinnie spędzić wolny czas zachęca „NIEMAPA Lasy Górnego Śląska”, opracowana wspólnie przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Katowicach oraz kolektyw Mamy Projekt. Wydawnictwo dostępne jest już nieodpłatnie u leśników oraz na stronie www.niemapa.pl.
– Górny Śląsk zwykle kojarzy się z fabrykami i kopalniami. Ale to też miejsce o niezwykłych walorach przyrodniczych, a dzięki gęstej sieci dróg rowerowych można je swobodnie i bezpiecznie zwiedzać całymi rodzinami – mówi Józef Kubica Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach – Dzięki tej nowej NIEMAPIE chcemy pokazać, jak piękne są górnośląskie tereny leśne. To przewodnik, dzięki któremu najmłodsi mogą odkryć leśne sekrety i wiele nauczyć o przyrodzie podczas rodzinnej wycieczki do lasu – jak dodaje Dyrektor Kubica leśnikom zależy na pokazaniu wszystkich funkcji lasu: przyrodniczej, społecznej i gospodarczej.
NIEMAPA, poświęcona górnośląskim lasom, to kolejny projekt współtworzony przez kolektyw Mamy Projekt we współpracy z Lasami Państwowymi. – Byłyśmy zaskoczone, że na Górnym Śląsku znajdziemy aż tyle lasów, parków i ścieżek przyrodniczych. Zadziwiające, że w części polski kojarzonej z ciężkim przemysłem jest nawet ośrodek hodowli żubra. To wyjątkowe miejsca dla rodzinnych zabaw i wycieczek. Wszystkie te elementy starałyśmy się zawrzeć w najnowszej NIEMAPIE – mówi Joanna Studzińska współautorka wydawnictwa i podkreśla, że w nowej odsłonie przewodnika znalazły się także propozycje leśnych zabaw dla dzieci.
Najnowsza NIEMAPA to nie tylko ilustrowana lista mniej znanych miejsc na Górnym Śląsku. To także propozycje kreatywnego spędzania wolnego czasu dla całych rodzin. To pomysły na gry i zabawy w leśnych przestrzeniach. Dla miłośników przygód autorki przygotowały całą serię wyzwań. Od wyszukiwania różnych gatunków roślin, przez przyglądanie się ziemi, na sprawdzaniu zapachów kamieni skończywszy. Wyzwania oraz zróżnicowane sposoby na spędzanie czasu w lesie oraz piękne i pełne humoru ilustracje na pewno przypadną do gustu każdemu miłośnikowi przyrody. – Zależy nam, żeby dzieci jak najbardziej świadomie spacerowały po lesie, w którym wszystko ma znaczenie. Każda zabawa umieszczona w NIEMAPIE pokazuje, jak funkcjonuje przyroda i jak delikatna bywa. Chcemy, żeby maluchy już od najmłodszych lat uczyły się odpowiedzialności za środowisko – zaznacza Małgorzata Żmijska, z kolektywu Mamy Projekt, współautorka wydawnictwa. Każde umieszczone na NIEMAPIE miejsce zostało sprawdzone przez ekspertów, czyli rodziny z dziećmi i skonsultowane z leśnikami. Co więcej, przewodnik pokazuje, gdzie można swobodnie poruszać się z dziecięcym wózkiem.
Autorki NIEMAPY proponują aż trzynaście pomysłów łączących leśne wyprawy z innymi atrakcjami. Wypady za miasto, będące odskocznią od miejskiego szumu, można urozmaicić przejażdżką kolejką wąskotorową lub szlakiem rowerowym. Do tego zwiedzanie kompleksów parkowo-pałacowych, np. w Świerklańcu i Pszczynie, a także postindustrialnych obiektów, takich jak Sztolnia Czarnego Pstrąga czy Kopalnia Srebra. Śląskie lasy czekają na wszystkich miłośników przyrody.
NIEMAPA to seria nietypowych przewodników dla wszystkich, którzy chcą wspólnie z dziećmi odkrywać otaczający ich świat. Po wielu wydawnictwach o miastach Polski przyszedł czas na leśną przygodę. Za pomocą zabawnych ilustracji i gotowych propozycji wycieczek autorki pokazują ciekawe miejsca, przyrodę i kulturę. Serię tworzy kolektyw Mamy Projekt, a ilustracje do najnowszej leśnej NIEMAPY wykonała Patricija Bliuj-Stodulska. Wszystkie przewodniki można pobrać z www.niemapa.pl. Wersje papierowe będą dostępne w górnośląskich nadleśnictwach, wystarczy zgłosić się do leśników i poprosić o egzemplarz.
Lista nadleśnictw w których czeka NIEMAPA:
Katowice, Brynek, Kobiór, Rybnik, Świerklaniec, Koszęcin i Rudy Raciborskie.
