Wydawca treści
Ochrona lasu
W naszym nadleśnictwie ze względu na specyfikę położenia, urbanizację, antropopresję spotykamy się z wieloma niekorzystnymi czynnikami. Są to, więc czynniki abiotyczne, czyli związane z nieożywioną częścią przyrody, biotyczne pochodzące od roślin, grzybów, zwierząt czy antropogeniczne, których przyczyną jest człowiek. Rybnickie lasy w swojej bogatej historii wielokrotnie zmagały się z przeciwnościami natury.
Czynniki abiotyczne
W ubiegłym okresie gospodarczym zaobserwowano zmniejszenie oddziaływania emisji przemysłowych, co wpłynęło na poprawę stanu zdrowotnego lasów Nadleśnictwa Rybnik. Nadal głównym emitorem zanieczyszczeń przemysłowych są: czynne kopalnie węgla kamiennego, Elektrownia Rybnik a także przemysł maszynowy, chemiczny i metalurgiczny. Ze względu na położenie wśród licznych aglomeracji miejskich duże znaczenie ma także wpływ emisji niskich. Powstające obwodnice i autostrady, które przecinają kompleksy leśne narażają dodatkowo na wpływ emisji komunikacyjnych.
W minionym okresie gospodarczym na terenie Nadleśnictwa doszło do niekorzystnych zjawisk klimatycznych, które miały ogromny wpływ na gospodarkę leśną:
• powódź 1997 roku, zainwentaryzowane zostały szkody na uprawach, starszych drzewostanach a także w infrastrukturze drogowej i melioracyjnej;
• huragan 2004 roku, pozyskano złomy i wywroty w ilości 33 tys. m³, ucierpiały także uprawy i młodniki w wyniku wywałów na powierzchnie otwarte;
• okiść 2006 roku – powstała w wyniku obfitych opadów mokrego śniegu, szkody dotknęły osłabione drzewostany starsze i młodniki, szkody wyniosły 24 tyś. m³
Czynniki biotyczne
Drzewostany osłabione przez emisje przemysłowe są narażone na atak szkodników owadzich. Choroby grzybowe mają w Nadleśnictwie niewielkie znaczenie. Nie stwierdzono także istotnych szkód wywołanych szkodnikami korzeni (pędraki i rolnice). Zgodnie z instrukcją ochrony lasu istnieje obowiązek kontroli zapędraczenia gleby na szkółkach leśnych a także w przypadku gruntów porolnych.
Kontrola występowania pierwotnych szkodników sosny, takich jak: strzygonia choinówka, poproch cetyniak, siwiotek borowiec, barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta a także gatunki z rodziny borecznikowatych prowadzone są na stałych partiach kontrolnych w ramach jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny. Co roku także wykonywane są czynności prognostyczne brudnicy, które polegają na terminowym wykładaniu pułapek feromonowych na samce w celu określenia kulminacji rójki. Następnie ustala się termin obserwacji samic brudnicy mniszki metodą transektu.
Najbardziej rozpowszechnionymi szkodnikami wtórnymi w Nadleśnictwie Rybnik są cetyńce i kornik drukarz, mniejsze znaczenie gospodarcze mają rytownik i drwalnik paskowany. Występowanie tych szkodników ogranicza się przez przestrzeganie zasad higieny lasu, wyszukiwaniu i usuwaniu drzew trocinowych, wykładaniu pułapek klasycznych i feromonowych.
Najgroźniejszym szkodnikiem nowozakładanych upraw w naszym nadleśnictwie jest szeliniak sosnowiec. Zabiegiem skutecznie ograniczającym jego występowanie jest pozostawienie powierzchni na dwuletni okres przelegiwania. Ponadto wszystkie uprawy iglaste objęte są kontrolą. Podstawową metodą jest wykładanie krążków w dołkach chwytnych lub wykładanie wałków. Spośród innych szkodników zaobserwowano kornika modrzewiowca. Występowanie tego szkodnika nie ma jednak znaczenia gospodarczego.
Nieodzownym wizerunkiem naszych lasów jest zwierzyna leśna, warto jednak wiedzieć, że potrafi ona być źródłem dużych szkód szczególnie w uprawach leśnych. Jeleń, sarna, zając to zwierzęta, które najczęściej wyrządzają szkody, które są przyczyną obniżenia jakości hodowlanej upraw, młodników, podsadzeń i podrostów. W celu ograniczenia rozmiaru szkód prowadzimy szereg działań mających na celu ich eliminację. Do podstawowych należy zaliczyć:
• grodzenie upraw,
• zabezpieczenie upraw repelentami,
• wykładanie drzew zgryzowych w okresie zimowym,
• prowadzenie cięć pielęgnacyjnych z pozostawieniem części zielonych w okresie wzmożonego żerowania zwierzyny,
• intensyfikacja zagospodarowania poletek łowieckich wspólnie z kołami łowieckimi (dotyczy zagospodarowania powierzchni pod liniami energetycznymi)
W celu zmniejszania szkód od gryzoni wprowadzono w nadleśnictwie metodę budowania czatowni dla ptaków drapieżnych.
W celu ograniczenia liczby szkodników stosowane są metody biologiczne, które obejmują działania związane z protegowaniem pożytecznej fauny. Sprzyja temu zachowanie odpowiednio dużej liczby ptaków, ochrona ryjówek, mrówek, jeży, nietoperzy a także innych zwierząt, które żywią się owadami. W tym celu wykonywane są następujące zabiegi:
• wykładanie budek lęgowych dla ptaków,
• wykładanie schronów dla nietoperzy,
• zimowe dokarmianie ptaków,
• pozostawianie drzew dziuplastych,
• wprowadzanie gatunków owocodajnych i nektarodajnych,
• odtwarzanie enklaw śródleśnych.
Wszystkie te zabiegi zwiększają biologiczną odporność lasów.
Czynniki antropogeniczne
Istotnym zagrożeniem dla przyrody i lasów naszego regionu pozostaje człowiek. Powoli uczymy się żyć zgodnie z przyrodą, jednak szkody wyrządzane lasom przez ludzką cywilizację są ogromne. Zanieczyszczenia powietrza, wszechobecny przemysł, zdegradowane powierzchnie leśne, zanieczyszczenia wód i gleby to główne przyczyny osłabienia ekosystemu leśnego. Rybnickie lasy szczególnie dotkliwie dosięgają szkody górnicze, których obszar obejmuje ponad 2 000 ha. Katastrofalne dla przyrody są pożary leśne, lasy nadleśnictwa należą do grupy najbardziej zagrożonych. Koszty ponoszone na rozbudowę systemu monitoringu naszych lasów, sieci wież obserwacyjnych, czuwających w pogotowiu samolotów służących do obserwacji i udziału w akcjach gaśniczych, stale dyżurujący w okresach zagrożenia leśnicy gwarantują, iż większość pożarów zostanie stłumiona w zarodku. Niestety sprawcą większości jest człowiek – jego nieostrożność, głupota czy świadome podpalenie.
Spacerując po naszych lasach pamiętajmy jak jest to wrażliwy i kruchy organizm i jak dużo zależy od nas samych by przetrwał dla przyszłych pokoleń.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Rekordowa sprzedaż choinek
Rekordowa sprzedaż choinek
Nadleśnictwo sprzedało 3788 choinek.
Grudzień to, jak co roku okres wzmożonego zainteresowania choinką i karpiem. Nie mogło być inaczej w rybnickim nadleśnictwie – gdzie padł kolejny rekord sprzedaży drzewek Bożonarodzeniowych. Sprzedano łącznie 3788 choinek za ponad 100 tyś zł
Sprzedaż prowadzona jest w wybranych leśnictwach, gdzie sprzedano łącznie 1 461 choinek oraz w istniejącym kompleksie szkółkarsko – produkcyjno – handlowym, gdzie sprzedano 2 327 choinek. Urządzony przed laty – w obrębie szkółki leśnej – punkt sprzedaży „produktów leśnych", działający w ramach obecnego kompleksu, który w 2013 roku uzyskał status jednostki do zadań szczególnych, również prowadzi sprzedaż choinek i sprzedał ich o ponad 700 więcej niż w roku poprzednim.
Zainteresowanie drzewkiem „prosto z lasu" było jak co roku duże, tak bardzo, że obsługa szkółki nie nadążała z układaniem choinek – zaraz po rozładunku klienci rozdysponowali cały zapas – a było w czym wybierać. Nabywców było tak wielu, że częstym widokiem były kolejki do punktu pakowania choinek.
Nadleśnictwo Rybnik produkcję choinek na plantacjach rozpoczęło w 2001 roku, a od 2007 roku – po okresie prób i doświadczeń – możemy mówić o świadomym planowaniu pod klienta. Obecnie tworzone są zblokowane powierzchnie, gdzie w ogrodzeniach produkowane są choinki różnych gatunków i w różnym wieku. Na potrzeby naszej sprzedaży aktualnie prowadzonych jest ok. 20 ha bloków plantacji, choinki produkuje się w cyklu siedmioletnim.
Ostatnie lata to okres zbierania wielu doświadczeń w zakresie organizacji hodowli choinek, zakładania plantacji, jej składów gatunkowych, testowania możliwości sprzedaży oraz jej organizacji. Dużym powodzeniem u nas cieszą się choinki sosny czarnej – klienci szukają żywego drzewka, które się nie sypie. Jednak obserwujemy także wzrost zainteresowania choinką świerkową. Z każdym rokiem udział sprzedaży świerka utrzymuje tendencję wzrostową
Zasadniczym problemem – częstym przecież w LP – jest planowanie. Jak założyć taką ilość plantacji o określonych gatunkach, która będzie gwarantowała odpowiednią ilość choinek za 6 -7 lat. Koncepcje i założenia będą wyglądały inaczej dla każdego nadleśnictwa, inne będą też w różnych dyrekcjach.
Przy świadomym planowaniu należy wziąć pod uwagę fakt istnienia lokalnej konkurencji, część osób zakłada dość spore powierzchnie plantacji na gruntach porolnych, z których po kilku latach wprowadza na rynek w bardzo nieregularnych odstępach czasu nawet kilkanaście tysięcy choinek. Powoduje to pewne utrudnienia, bo do końca nie jesteśmy w stanie przewidzieć jak będzie kształtował się popyt licznych odbiorców hurtowych – a w nadleśnictwie przecież choinek nie może ani zostać ani braknąć.
Ponadto planowane ilości zakładanych plantacji mogą zostać zakłócone także przez „normalne" dla uprawy problemy hodowlane. Szczególnie niebezpieczne są szkody od zwierzyny: zgryzanie czy spałowanie, które prowadzą do zeszpecenia choinki oraz do zniekształcenia jej pokroju, co eliminuje ze sprzedaży część drzewek – często prowadzi do przepadnięcia całej plantacji. A wiemy, że w gospodarce leśnej pewnie możliwe było by wyhodowanie dobrej jakości drzewostanu z uprawy, na której zgryziona została część pędów bocznych. Stąd podjęta decyzja o grodzeniu wszystkich bloków powierzchni plantacji w nadleśnictwie.
W chwili obecnej Nadleśnictwo Rybnik jest na końcowym etapie zakładania bloków plantacji, które w znacznej mierze są zakładane na gruntach porolnych, sporadycznie pod liniami energetycznymi.
Profesjonalna sprzedaż w kompleksie szkółkarsko – produkcyjno – handlowym nie wymaga już zbyt wielu poprawek.
Dopracowania wymaga jeszcze tylko forma organizacji sprzedaży przy leśniczówkach. Co prawda zapewniamy już możliwość profesjonalnego pakowania choinek z wykorzystaniem tub do pakowania drzewek, jednak stale doskonalimy sposób odpowiedniej ekspozycji sprzedawanych choinek z jednoczesną promocją organizacji LP.