Wydawca treści
Ochrona lasu
W naszym nadleśnictwie ze względu na specyfikę położenia, urbanizację, antropopresję spotykamy się z wieloma niekorzystnymi czynnikami. Są to, więc czynniki abiotyczne, czyli związane z nieożywioną częścią przyrody, biotyczne pochodzące od roślin, grzybów, zwierząt czy antropogeniczne, których przyczyną jest człowiek. Rybnickie lasy w swojej bogatej historii wielokrotnie zmagały się z przeciwnościami natury.
Czynniki abiotyczne
W ubiegłym okresie gospodarczym zaobserwowano zmniejszenie oddziaływania emisji przemysłowych, co wpłynęło na poprawę stanu zdrowotnego lasów Nadleśnictwa Rybnik. Nadal głównym emitorem zanieczyszczeń przemysłowych są: czynne kopalnie węgla kamiennego, Elektrownia Rybnik a także przemysł maszynowy, chemiczny i metalurgiczny. Ze względu na położenie wśród licznych aglomeracji miejskich duże znaczenie ma także wpływ emisji niskich. Powstające obwodnice i autostrady, które przecinają kompleksy leśne narażają dodatkowo na wpływ emisji komunikacyjnych.
W minionym okresie gospodarczym na terenie Nadleśnictwa doszło do niekorzystnych zjawisk klimatycznych, które miały ogromny wpływ na gospodarkę leśną:
• powódź 1997 roku, zainwentaryzowane zostały szkody na uprawach, starszych drzewostanach a także w infrastrukturze drogowej i melioracyjnej;
• huragan 2004 roku, pozyskano złomy i wywroty w ilości 33 tys. m³, ucierpiały także uprawy i młodniki w wyniku wywałów na powierzchnie otwarte;
• okiść 2006 roku – powstała w wyniku obfitych opadów mokrego śniegu, szkody dotknęły osłabione drzewostany starsze i młodniki, szkody wyniosły 24 tyś. m³
Czynniki biotyczne
Drzewostany osłabione przez emisje przemysłowe są narażone na atak szkodników owadzich. Choroby grzybowe mają w Nadleśnictwie niewielkie znaczenie. Nie stwierdzono także istotnych szkód wywołanych szkodnikami korzeni (pędraki i rolnice). Zgodnie z instrukcją ochrony lasu istnieje obowiązek kontroli zapędraczenia gleby na szkółkach leśnych a także w przypadku gruntów porolnych.
Kontrola występowania pierwotnych szkodników sosny, takich jak: strzygonia choinówka, poproch cetyniak, siwiotek borowiec, barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta a także gatunki z rodziny borecznikowatych prowadzone są na stałych partiach kontrolnych w ramach jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny. Co roku także wykonywane są czynności prognostyczne brudnicy, które polegają na terminowym wykładaniu pułapek feromonowych na samce w celu określenia kulminacji rójki. Następnie ustala się termin obserwacji samic brudnicy mniszki metodą transektu.
Najbardziej rozpowszechnionymi szkodnikami wtórnymi w Nadleśnictwie Rybnik są cetyńce i kornik drukarz, mniejsze znaczenie gospodarcze mają rytownik i drwalnik paskowany. Występowanie tych szkodników ogranicza się przez przestrzeganie zasad higieny lasu, wyszukiwaniu i usuwaniu drzew trocinowych, wykładaniu pułapek klasycznych i feromonowych.
Najgroźniejszym szkodnikiem nowozakładanych upraw w naszym nadleśnictwie jest szeliniak sosnowiec. Zabiegiem skutecznie ograniczającym jego występowanie jest pozostawienie powierzchni na dwuletni okres przelegiwania. Ponadto wszystkie uprawy iglaste objęte są kontrolą. Podstawową metodą jest wykładanie krążków w dołkach chwytnych lub wykładanie wałków. Spośród innych szkodników zaobserwowano kornika modrzewiowca. Występowanie tego szkodnika nie ma jednak znaczenia gospodarczego.
Nieodzownym wizerunkiem naszych lasów jest zwierzyna leśna, warto jednak wiedzieć, że potrafi ona być źródłem dużych szkód szczególnie w uprawach leśnych. Jeleń, sarna, zając to zwierzęta, które najczęściej wyrządzają szkody, które są przyczyną obniżenia jakości hodowlanej upraw, młodników, podsadzeń i podrostów. W celu ograniczenia rozmiaru szkód prowadzimy szereg działań mających na celu ich eliminację. Do podstawowych należy zaliczyć:
• grodzenie upraw,
• zabezpieczenie upraw repelentami,
• wykładanie drzew zgryzowych w okresie zimowym,
• prowadzenie cięć pielęgnacyjnych z pozostawieniem części zielonych w okresie wzmożonego żerowania zwierzyny,
• intensyfikacja zagospodarowania poletek łowieckich wspólnie z kołami łowieckimi (dotyczy zagospodarowania powierzchni pod liniami energetycznymi)
W celu zmniejszania szkód od gryzoni wprowadzono w nadleśnictwie metodę budowania czatowni dla ptaków drapieżnych.
W celu ograniczenia liczby szkodników stosowane są metody biologiczne, które obejmują działania związane z protegowaniem pożytecznej fauny. Sprzyja temu zachowanie odpowiednio dużej liczby ptaków, ochrona ryjówek, mrówek, jeży, nietoperzy a także innych zwierząt, które żywią się owadami. W tym celu wykonywane są następujące zabiegi:
• wykładanie budek lęgowych dla ptaków,
• wykładanie schronów dla nietoperzy,
• zimowe dokarmianie ptaków,
• pozostawianie drzew dziuplastych,
• wprowadzanie gatunków owocodajnych i nektarodajnych,
• odtwarzanie enklaw śródleśnych.
Wszystkie te zabiegi zwiększają biologiczną odporność lasów.
Czynniki antropogeniczne
Istotnym zagrożeniem dla przyrody i lasów naszego regionu pozostaje człowiek. Powoli uczymy się żyć zgodnie z przyrodą, jednak szkody wyrządzane lasom przez ludzką cywilizację są ogromne. Zanieczyszczenia powietrza, wszechobecny przemysł, zdegradowane powierzchnie leśne, zanieczyszczenia wód i gleby to główne przyczyny osłabienia ekosystemu leśnego. Rybnickie lasy szczególnie dotkliwie dosięgają szkody górnicze, których obszar obejmuje ponad 2 000 ha. Katastrofalne dla przyrody są pożary leśne, lasy nadleśnictwa należą do grupy najbardziej zagrożonych. Koszty ponoszone na rozbudowę systemu monitoringu naszych lasów, sieci wież obserwacyjnych, czuwających w pogotowiu samolotów służących do obserwacji i udziału w akcjach gaśniczych, stale dyżurujący w okresach zagrożenia leśnicy gwarantują, iż większość pożarów zostanie stłumiona w zarodku. Niestety sprawcą większości jest człowiek – jego nieostrożność, głupota czy świadome podpalenie.
Spacerując po naszych lasach pamiętajmy jak jest to wrażliwy i kruchy organizm i jak dużo zależy od nas samych by przetrwał dla przyszłych pokoleń.
Najnowsze aktualności
Zaproszenie
Zaproszenie
Ogólnopolski konkurs malarski – Architektura drewniana w akwareli
Wydział Leśny i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu oraz Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie zapraszają wszystkich miłośników sztuki do udziału w Ogólnopolskim konkursie malarskim „Architektura drewniana w akwareli”.
Celem konkursu jest promocja drewna jako materiału konstrukcyjnego i dekoracyjnego oraz ukazanie jego piękna poprzez technikę akwareli. Tematem konkursu są drewniane budynki oraz różnego typu drewniane budowle obecne w krajobrazie Wielkopolski. Mogą to być zarówno obiekty istniejące, zabytkowe i współczesne, jak i będące wytworem wizji artystycznej autora inspirowanej regionem. Prace mogą przedstawiać różnego typu obiekty, jak np. wielkie konstrukcje drewniane, budynki sakralne, wiejskie chaty, przydrożne kapliczki, rzeźby, ornamenty i ozdoby, czy przedmioty użytkowe. Ważne, żeby istotnym motywem pracy było przedstawienie drewna jako materiału konstrukcyjnego, dekoracyjnego, czy twórczego.
Kto może wziąć udział?
Do udziału zapraszamy wszystkich pełnoletnich pasjonatów malarstwa: artystów plastyków, grafików, projektantów, a także osoby, które po prostu kochają akwarelę. Konkurs ma charakter otwarty i bezpłatny, a każdy uczestnik może zgłosić od jednej do trzech prac.
Zasady konkursu
Termin nadsyłania prac: do 31 sierpnia 2025 roku;
Rozmiar pracy: dowolny, jednak autorzy powinni uwzględnić możliwość zaprezentowania ich na planszach wystawowych o rozmiarach A0 (84,1 cm × 118,9 cm);
Forma zgłoszenia: Prace należy przesyłać w formie zeskanowanych plików graficznych (JPG) na nośniku elektronicznym;
Adres do nadsyłania prac:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Dziekanat Wydziału Leśnego i Technologii Drewna
ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań
Z dopiskiem: „Architektura drewniana w akwareli”;
Do zgłoszenia należy dołączyć wypełniony załącznik nr 1 (Formularz zgłoszeniowy) oraz podpisany załącznik nr 2 (Zgoda RODO).
Nagrody
Na zwycięzcę czeka nagroda rzeczowa o równowartości do 2000 zł w postaci materiałów plastycznych. Najlepsze prace zostaną zaprezentowane na specjalnej wystawie pokonkursowej. Fundatorem nagrody jest Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu.
Więcej informacji oraz niezbędne dokumenty znajdują się na stronie https://wltd.up.poznan.pl/pl/blog/zaproszenie-do-udzia-u-w-og-lnopolskim-konkursie-malarskim-architektura-drewniana-w-akwareli
Tekst: Jolanta Węgiel, Wydział Leśny i Technologii Drewna, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu