Asset Publisher Asset Publisher

Lasy nadleśnictwa

16.01.2014 | Pawel Dzięgielowski

Nasze Nadleśnictwo swym zasięgiem obejmuje obszar ponad 20.000 ha powierzchni, ulokowany w 24 gminach województwa śląskiego. Aglomeracja śląska, w tym miasta Knurów, Rybnik, Wodzisław, Jastrzębie, Żory podzieliła nasze lasy na 162 kompleksy leśne, wymuszając przez to na nas specyficzny model gospodarowania.
Zdajemy sobie sprawę, że gospodarujemy majątkiem państwowym powierzonym tylko naszej pieczy. Zobowiązani jesteśmy, szczególnie to na Śląsku, do zachowania lasu, nie pomniejszania jego wartości i zasobów, a jeżeli to możliwe do pomnażania. Wiedza ze wszystkich dziedzin leśnictwa – hodowli, ochrony, ekologii i użytkowania – poparta doświadczeniem ma doprowadzić do osiągnięcia tego celu. Wiedza, która pozwala na zebranie możliwie dużej ilości informacji o ekosystemie rybnickich lasów, tak by spełniały one i zachowały swoje funkcje.

Geomorfologia

Obszar Nadleśnictwa znajduje się w zasięgu tzw. zapadliska przedkarpackiego z okresu karbonu górnego. Najstarsze osady budujące te utwory to: iły, zlepieńce, piaskowce i łupki. Geologicznie młodsze osady to: wapienie, gipsy, anhydryty, sole. Z okresu czwartorzędu pochodzą: żwiry, piaski, mady akumulacji rzecznej, żwiry, gliny, piaski zwałowe akumulacji lodowcowej. Liczne pokłady węgla kamiennego przedzielają warstwy piaskowców, łupków, zlepieńców. Dominujące typy gleby to: gleby brunatne kwaśne (około 32%), gleby bielicowo – rdzawe (około 18%), gleby opadowo – glejowe właściwe (około 15%), oraz gleby gruntowo – glejowe właściwe (około 9%). W przypadku gleb przemysłowych terenów czasowo wyłączonych z produkcji leśnej zachodzi konieczność kompleksowej rekultywacji.

Hydrologia

W układzie hydrograficznym obszar Nadleśnictwa Rybnik usytuowany jest w źródliskowych partiach wschodniej części dorzecza Odry, w zlewiskach jej prawobrzeżnych dopływów: Bierawki, Rudy, Suminy i Olzy. Wpływ na stosunki wodne na terenach leśnych ma działalność sąsiadujących kopalń węgla kamiennego. Na obszarze górniczym kopalń tworzą się liczne zalewiska, zostają zaburzone stosunki wodne oraz powstają lokalne przesuszenia terenu. Obecność na terenie Nadleśnictwa Zalewu Rybnickiego (zbiornik Elektrowni Rybnik) o powierzchni 4,70 km² ma wpływ na podniesienie się wód gruntowych w okolicznych drzewostanach i zmianę warunków wilgotnościowych siedlisk. Również powierzchnia zajmowana przez stawy rybne i zbiorniki – ponad 140 ha lustra wody wpływa na stopień uwilgotnienia obszarów leśnych (w szczególności dotyczy to obrębu Żory).

Klimat

Warunki klimatyczne obszaru będącego w zasięgu działania Nadleśnictwa Rybnik są bardzo zmienne. Jest to wynik wzajemnego oddziaływania wpływów klimatu oceanicznego i kontynentalnego. Obszar ten jest częścią najcieplejszej strefy w Polsce, okres wegetacyjny trwa około 235 dni. Wg. Klasyfikacji Romera [„Regiony klimatyczne Polski" 1949 r.] jest to część regionu klimatycznego podgórskich nizin i kotlin, natomiast według klasyfikacji Wosia [„Klimat Polski" Woś 1999 r.] jest to region klimatyczny Śląsko – Krakowski, wyróżniający się największą liczbą dni z pogodą umiarkowanie ciepłą i opadem. Klimat oceaniczny nanosi z zachodu masy powietrza atlantyckiego, które powodują złagodzenie amplitudy rocznej i występowanie krótkich, łagodnych zim. Klimat kontynentalny natomiast zaznacza się wzrastającym udziałem opadów w miesiącach letnich oraz wyraźnie akcentowaną porą letnią i zimową. W czasie zimy stosunki termiczne są wynikiem dopływu mas powietrza pochodzenia polarno – morskiego i arktycznego. Na kształtowanie się klimatu duży wpływ ma zapylenie i zadymienie atmosfery będące konsekwencją uprzemysłowienia regionu Śląska. Pyły i dymy zawieszone w powietrzu zmniejszają nasłonecznienie, tworzą ośrodki powstawania mgieł i chmur o niskim pułapie oraz wpływają na zmniejszenie wahań temperatur.

View »

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Adaptacja lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja

08.05.2025 | Paulina Sobczuk

Tytuł projektu:

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Podmioty realizujące projekt:

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

Okres realizacji:

2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m³ oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m³ (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu: