Wydawca treści
Ochrona lasu
W naszym nadleśnictwie ze względu na specyfikę położenia, urbanizację, antropopresję spotykamy się z wieloma niekorzystnymi czynnikami. Są to, więc czynniki abiotyczne, czyli związane z nieożywioną częścią przyrody, biotyczne pochodzące od roślin, grzybów, zwierząt czy antropogeniczne, których przyczyną jest człowiek. Rybnickie lasy w swojej bogatej historii wielokrotnie zmagały się z przeciwnościami natury.
Czynniki abiotyczne
W ubiegłym okresie gospodarczym zaobserwowano zmniejszenie oddziaływania emisji przemysłowych, co wpłynęło na poprawę stanu zdrowotnego lasów Nadleśnictwa Rybnik. Nadal głównym emitorem zanieczyszczeń przemysłowych są: czynne kopalnie węgla kamiennego, Elektrownia Rybnik a także przemysł maszynowy, chemiczny i metalurgiczny. Ze względu na położenie wśród licznych aglomeracji miejskich duże znaczenie ma także wpływ emisji niskich. Powstające obwodnice i autostrady, które przecinają kompleksy leśne narażają dodatkowo na wpływ emisji komunikacyjnych.
W minionym okresie gospodarczym na terenie Nadleśnictwa doszło do niekorzystnych zjawisk klimatycznych, które miały ogromny wpływ na gospodarkę leśną:
• powódź 1997 roku, zainwentaryzowane zostały szkody na uprawach, starszych drzewostanach a także w infrastrukturze drogowej i melioracyjnej;
• huragan 2004 roku, pozyskano złomy i wywroty w ilości 33 tys. m³, ucierpiały także uprawy i młodniki w wyniku wywałów na powierzchnie otwarte;
• okiść 2006 roku – powstała w wyniku obfitych opadów mokrego śniegu, szkody dotknęły osłabione drzewostany starsze i młodniki, szkody wyniosły 24 tyś. m³
Czynniki biotyczne
Drzewostany osłabione przez emisje przemysłowe są narażone na atak szkodników owadzich. Choroby grzybowe mają w Nadleśnictwie niewielkie znaczenie. Nie stwierdzono także istotnych szkód wywołanych szkodnikami korzeni (pędraki i rolnice). Zgodnie z instrukcją ochrony lasu istnieje obowiązek kontroli zapędraczenia gleby na szkółkach leśnych a także w przypadku gruntów porolnych.
Kontrola występowania pierwotnych szkodników sosny, takich jak: strzygonia choinówka, poproch cetyniak, siwiotek borowiec, barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta a także gatunki z rodziny borecznikowatych prowadzone są na stałych partiach kontrolnych w ramach jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny. Co roku także wykonywane są czynności prognostyczne brudnicy, które polegają na terminowym wykładaniu pułapek feromonowych na samce w celu określenia kulminacji rójki. Następnie ustala się termin obserwacji samic brudnicy mniszki metodą transektu.
Najbardziej rozpowszechnionymi szkodnikami wtórnymi w Nadleśnictwie Rybnik są cetyńce i kornik drukarz, mniejsze znaczenie gospodarcze mają rytownik i drwalnik paskowany. Występowanie tych szkodników ogranicza się przez przestrzeganie zasad higieny lasu, wyszukiwaniu i usuwaniu drzew trocinowych, wykładaniu pułapek klasycznych i feromonowych.
Najgroźniejszym szkodnikiem nowozakładanych upraw w naszym nadleśnictwie jest szeliniak sosnowiec. Zabiegiem skutecznie ograniczającym jego występowanie jest pozostawienie powierzchni na dwuletni okres przelegiwania. Ponadto wszystkie uprawy iglaste objęte są kontrolą. Podstawową metodą jest wykładanie krążków w dołkach chwytnych lub wykładanie wałków. Spośród innych szkodników zaobserwowano kornika modrzewiowca. Występowanie tego szkodnika nie ma jednak znaczenia gospodarczego.
Nieodzownym wizerunkiem naszych lasów jest zwierzyna leśna, warto jednak wiedzieć, że potrafi ona być źródłem dużych szkód szczególnie w uprawach leśnych. Jeleń, sarna, zając to zwierzęta, które najczęściej wyrządzają szkody, które są przyczyną obniżenia jakości hodowlanej upraw, młodników, podsadzeń i podrostów. W celu ograniczenia rozmiaru szkód prowadzimy szereg działań mających na celu ich eliminację. Do podstawowych należy zaliczyć:
• grodzenie upraw,
• zabezpieczenie upraw repelentami,
• wykładanie drzew zgryzowych w okresie zimowym,
• prowadzenie cięć pielęgnacyjnych z pozostawieniem części zielonych w okresie wzmożonego żerowania zwierzyny,
• intensyfikacja zagospodarowania poletek łowieckich wspólnie z kołami łowieckimi (dotyczy zagospodarowania powierzchni pod liniami energetycznymi)
W celu zmniejszania szkód od gryzoni wprowadzono w nadleśnictwie metodę budowania czatowni dla ptaków drapieżnych.
W celu ograniczenia liczby szkodników stosowane są metody biologiczne, które obejmują działania związane z protegowaniem pożytecznej fauny. Sprzyja temu zachowanie odpowiednio dużej liczby ptaków, ochrona ryjówek, mrówek, jeży, nietoperzy a także innych zwierząt, które żywią się owadami. W tym celu wykonywane są następujące zabiegi:
• wykładanie budek lęgowych dla ptaków,
• wykładanie schronów dla nietoperzy,
• zimowe dokarmianie ptaków,
• pozostawianie drzew dziuplastych,
• wprowadzanie gatunków owocodajnych i nektarodajnych,
• odtwarzanie enklaw śródleśnych.
Wszystkie te zabiegi zwiększają biologiczną odporność lasów.
Czynniki antropogeniczne
Istotnym zagrożeniem dla przyrody i lasów naszego regionu pozostaje człowiek. Powoli uczymy się żyć zgodnie z przyrodą, jednak szkody wyrządzane lasom przez ludzką cywilizację są ogromne. Zanieczyszczenia powietrza, wszechobecny przemysł, zdegradowane powierzchnie leśne, zanieczyszczenia wód i gleby to główne przyczyny osłabienia ekosystemu leśnego. Rybnickie lasy szczególnie dotkliwie dosięgają szkody górnicze, których obszar obejmuje ponad 2 000 ha. Katastrofalne dla przyrody są pożary leśne, lasy nadleśnictwa należą do grupy najbardziej zagrożonych. Koszty ponoszone na rozbudowę systemu monitoringu naszych lasów, sieci wież obserwacyjnych, czuwających w pogotowiu samolotów służących do obserwacji i udziału w akcjach gaśniczych, stale dyżurujący w okresach zagrożenia leśnicy gwarantują, iż większość pożarów zostanie stłumiona w zarodku. Niestety sprawcą większości jest człowiek – jego nieostrożność, głupota czy świadome podpalenie.
Spacerując po naszych lasach pamiętajmy jak jest to wrażliwy i kruchy organizm i jak dużo zależy od nas samych by przetrwał dla przyszłych pokoleń.
Najnowsze aktualności
Choinka dla życia: podaruj krew, odbierz świąteczne drzewko
Choinka dla życia: podaruj krew, odbierz świąteczne drzewko
W poprzednich edycjach akcji, każdego roku leśnicy przekazali ok. 5 tysięcy świątecznych drzewek honorowym dawcom krwi. Podobnie jak w ubiegłych latach, akcja odbędzie się w wielu punktach w całej Polsce: w siedzibach wszystkich regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa oraz w innych lokalizacjach. Szczegółowe informacje i mapa, gdzie można oddać krew w ramach akcji, dostępne są na stronie:
- Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, na który wielu z nas czeka przez cały rok. To dni pełne rodzinnej atmosfery, które chcemy spędzić wśród bliskich, ciesząc się sobą i oddając świątecznym tradycjom, wśród których choinka zajmuje szczególne miejsce. Święta to też czas refleksji i dzielenia się swoimi przemyśleniami. Zanim jednak podzielimy się opłatkiem, możemy również podzielić się krwią - stanowiącą najcenniejszy dar, jaki człowiek może podarować drugiemu człowiekowi. Dar, który może uratować komuś życie. Dla nas, leśników, niesienie wsparcia wszystkim tym, którzy jej potrzebują stanowi element misji, która przyświeca każdemu z nas w codziennej pracy - podsumował Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
Krew jest wyjątkowym darem, którego nie można sztucznie wyprodukować. Jest potrzebna każdego dnia, nie tylko w sytuacjach zagrożenia życia, ale też w leczeniu niedokrwistości towarzyszącej wielu chorobom. Krew jest lekiem, którego nie da się zastąpić żadną inną substancją – dlatego tak ważne jest, by zdrowe, pełnoletnie osoby dołączały do grona honorowych dawców krwi i niosły bezinteresowną pomoc pacjentom wymagającym leczenia krwią lub jej składnikami.
- Cieszę się, że kolejny raz społeczność leśników otacza wdzięcznością wyjątkową grupę społeczną - honorowych dawców krwi. Podziękowania za ofiarowaną honorowo krew w postaci żywego drzewka z pewnością umilą krwiodawcom ten szczególny bożonarodzeniowy czas spędzany w gronie najbliższych. Zaangażowanie Lasów Państwowych w promowanie honorowego krwiodawstwa jest przykładem wysokiej odpowiedzialności społecznej, czynienia dobra i współpracy w ramach ratowania zdrowia i życia drugiego człowieka. Wierzę, że świąteczna akcja Choinka dla życia przyczyni się do pozyskania nowych honorowych dawców krwi oraz samej krwi, tak bardzo potrzebnej do niesienia pomocy pacjentom - powiedział Sebastian Twaróg, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Krwi.
***
Jakie warunki trzeba spełnić, by móc oddać krew i jej składniki
- wiek pomiędzy 18. a 65. rokiem życia,
- waga co najmniej 50 kilogramów,
- w ciągu ostatnich 4 miesięcy nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała, zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych badań (np. gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii) oraz nie poddano się leczeniu krwią lub jej składnikami.
W dniu oddania krwi
- trzeba być wyspanym i wypoczętym,
- trzeba być zdrowym, nie mieć oznak przeziębienia i nie przyjmować żadnych leków (nie dotyczy to antykoncepcji),
- należy zjeść lekkostrawny, niskotłuszczowy posiłek,
- wypić ok. 2 l płynów, np. woda, soki (w ciągu 24 godzin przed pobraniem),
- ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi,
- mieć przy sobie dokument ze zdjęciem stwierdzający tożsamość, najlepiej dowód osobisty.
Czego możemy się spodziewać
Samo pobranie 450 ml krwi pełnej (tyle pobiera się jednorazowo) trwa ok. 10 minut. Jednak zanim oddamy krew czeka nas wypełnienie ankiety kwalifikującej do honorowego oddania krwi, rejestracja oraz badanie i wywiad lekarski.
Więcej informacji jest dostępnych na stronach internetowych: Narodowego Centrum Krwi, Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ogólnopolskiej kampanii społecznej „Twoja krew, moje życie”.
***
Skąd się biorą choinki?
Bożonarodzeniowe drzewka, dostępne u leśników, pochodzą ze specjalnych plantacji choinkowych. Lasy Państwowe nie pozyskują choinek na uprawach leśnych albo w podszytach, czyli niższych piętrach lasu. Plantacje choinkowe zakłada się tam, gdzie „tradycyjny” las nie może rosnąć, np. pod liniami energetycznymi. Wiele nadleśnictw, w ramach akcji „Choinkobranie” umożliwia zainteresowanym wybór drzewka bezpośrednio w terenie, gdzie można je sobie samemu wybrać i wyciąć. Dzięki temu, że choinki są pozyskiwane „na bieżąco”, ograniczana jest do minimum liczba niewykorzystanych drzewek. W bieżącym roku, w akcję włączyły się m.in. niektóre nadleśnictwa z terenu RDLP we Wrocławiu oraz inicjator akcji - Nadleśnictwo Gdańsk.
Święta, święta i po świętach, a co z choinką?
Gałązki choinkowe mogą przydać się w ogrodzie. W całości, jako osłona przed przymrozkami, albo rozdrobnione - w formie zrębków, stanowiąc naturalny nawóz dla roślin preferujących kwaśny odczyn gleby (np. borówki amerykańskiej, azalii, różaneczników, itp.). Zastosowań tych jest naprawdę wiele i ewaluowały one na przestrzeni lat. Dawniej wierzchołek świerkowej choinki był wykorzystywany w kuchni i robiono z niego tzw. firletkę, czyli mątewkę przydatną podczas gotowania np. zup czy sosów. Warto też poeksperymentować i pozwolić sobie na „degustację choinki” w określonych formach.
- Tu chciałabym uwrażliwić, że chodzi o takie drzewko bożonarodzeniowe, które wzrastało z dala od szeroko pojętej chemii (tzn. bez nawożenia oraz rosnące w otoczeniu zieleni - czyli w lesie). Fanom naturalnych aromatów mogą posmakować małe pączki, rosnące na gałązkach świerka. Konsystencja ich jest podobna do gumy do żucia, a smak lekko kwaskowy. Zawierają one ponadto sporo witaminy C. Natomiast gałązki można wykorzystać na kilka sposobów, np. jako dodatek do herbaty. Z suszonym jabłkiem, plasterkiem pomarańczy i miodem taki wywar z pewnością będzie wyjątkowo smakować. Napój pozytywnie może wpłynąć na naszą odporność, zwłaszcza gdy borykamy się z przeziębieniami. Wywar z gałązek świerkowych może też działać kojąco w trakcie kąpieli. W kosmetyce dość często spotyka się produkty, w których składzie znajdziemy komponenty pochodzące z drzew iglastych (np. maść sosnowa, sole i olejki do kąpieli). Nie sposób wymienić wszystkich zastosowań „poświątecznej” choinki, a jeśli już chcemy coś z niej „przyrządzić” to pamiętajmy, że drzewko musi pochodzić z pewnego źródła. Naturalnie wyhodowane drzewko z lasu można wykorzystać naprawdę na wiele sposobów - wyjaśnia Ewelina Fabiańczyk z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze (RDLP).
Jeśli zaś nie chcemy eksperymentować z choinką po świętach, pozostanie nam tradycyjna forma utylizacji. Firmy zajmujące się odbiorem odpadów mają zazwyczaj wyznaczone dni, kiedy odbierają choinki - wystarczy wówczas takie drzewko zostawić przy koszu na odpady. Możemy także oddać drzewko w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych jako odpad biodegradowalny.
